تمركز يك حالت پيچيده ذهني است. نكته جالب توجه و طنز آميزي كه در مورد تمركز مي‌توان ذكر كرد اين است كه هرچه بيشتر دربارة تمركز، فكر مي‌كنيد يا دربارة آن نگران مي‌شويد، كمتر مي‌توانيد بر تكليف فعلي خود متمركز شويد.همين نكته توضيح مي‌دهد چرا راهبردهايي كه به منظور افزايش تمركز تدوين يافته‌اند غالبا به طور غيرمستقيم و با متمركز شدن روي حذف عوامل مخل به مساله تمركز مي‌پردازند هر چند براي اصلاح تمركز، راه حلهاي "قطعي" كمي وجود دارد ولي خوشبختانه در مورد اكثر دانش آموزان، چه مشكل در زمينه تمركز داشته باشند وچه نداشته باشند و بخواهند صرفا توانايي فعلي خود را افزايش دهند، گام اولي كه بايد برداريد يكي مي‌باشد .تحليل دقيق اموري كه تمركز افراد را بر هم مي‌زنند اغلب مؤثرترين گام جهت اصلاح و بهبود تمركزاست .در اينجا خلاصه‌اي از عوامل مخل ارائه مي‌شود تا زمينه‌اي براي فهم مشكل خاص شما به دست آيد:
محل مطالعه
اولین و یکی از مهمترین موارد در زمینه ایجاد تمرکز آشنايي با اين مساله است كه چگونه مكاني ساكت، راحت و رها از امور مخل براي مطالعه بيابيم يكي از ساده‌ترين و مؤثرترين شيوه‌هاي اصلاح تمركز مکانی ثابت و معمولی بدور از شرایط هیجان زا نظیر سرو صدا و یا وجود وسایلی که موجب حواس پرتی می شوند ، است.
حواس پرتي‌هاي ناشي از شرايط بدني
خواب نامنظم، فعاليت‌ها وعادات غذايي مي‌تواند بدون ترديد علت مشكلات تمركز باشد.
دستيابي به يك رژيم مناسب غذايي و رعايت آن مي‌تواند عملكرد فيزيولوژيكي مغز شما را در بالاترين سطح حفظ كند. راهبردهاي مديريت زمان (تنظيم و برنامه ريزي وقت ) مانند برنامه ريزي زمان مطالعه بر مبناي اوج وافت وافت توان جسمي، اين اطمينان را به دست مي‌دهد كه توانايي بدني شما براي تمركز در بهترين شكل آن فراهم شده است.
با خود صحبت كردن
خيلي‌هاي نمي‌دانند كه ما به هنگام انجام تكاليف از جمله هنگام مطالعه ،به شكل خاموش با خودمان صحبت مي‌كنيم .
صحبت با خود ، مي‌تواند فعاليت‌ها و رفتارها را در ما برانگيزد و مورد تشويق قرار دهد، به سروسامان دادن آنچه بعدا انجام مي‌دهيم كمك كند، ما از طريق صحبت با خود بر جريان پيشرفت خود نظارت مي‌كنيم . ولي اگر همين گفتگوي با خويش بيش از اندازه ارزشيابانه يا انتقاد ي صورت گيرد بر تمركز اثر منفي مي گذارد .آيا تا بحال تجربه نگارش يك مقاله را داشته‌ايد كه در همان سطر اول آن گير كرده‌ايد و ناكام شده‌ايد ؟مقصر اصلي يك "ويراستار دروني " بسيار سختگير بوده است. مقايسه توانايي خود با توانايي ديگران و انتظارات غلط داشتن در مورد مدت و كيفيت تمركزي كه بايد داشته باشيم مي تواند مسئول شكل گيري يك گفتگوي منفي با خويش باشد . با كمي تمرين شما مي‌توانيد ياد بگيريد هر خصيصه دروني مختل كننده خود را اداره كنيد .
انگيزه
تفکر در باره چرایی درس خواندن ، تاثیر موفقیت های بعدی ، نوع دانشگاه محل تحصیل و رشته و آینده شغلی از حداقل موارد انگیزه ساز برای یک دانش آموز کنکوری است .
"تو بايد در دانشگاه بودن را بخواهي .تو بايد بداني چرا اينجا هستي? " گاهي اوقات سخت گيريها دربارة درس ،رشته تحصيلي يا حتي صرف در دانشگاه بودن موجب مشكلاتي در زمينه تمركز مي‌شود.
راهبرهايي كه در زمينه مقابله با مشكلات ناشي از حدت و شدت انگيزه ها وجود دارد از تمرين روي هدف برگزيني ساده تا خود ارزيابي‌هاي مفصل را شامل مي‌شود.
مشكلات شخصي
حتي امور معمولي چون قطع ارتباط با يك دوست مي‌تواند يك اختلال جدي در توانايي تمركز ايجاد كند. در بيشتر موارد اين امور مخل تمركز، كوتاه مدت هستند و توانايي تمركز به طور طبيعي به سرعت باز مي‌گردد .موقعيتهاي جدي يا خفيف ،كمك بيروني را گاه لازم مي‌گردانند.
7روش برای تقویت تمرکز
چکیده: اکثر افراد دوست دارند در مواقعی که مطلبی را مطالعه می کنند جای مناسب و راحتی داشته باشند. البته برخی افراد اینگونه نیستند و در مترو، اتوبوس و تاکسی و حتی حاشیه خیابان نیز به راحتی روی مطلب یا موضوع مورد نظرشان تمرکز می کنند. اما به راستی چرا برخی می توانند تمرکز حواس داشته باشند و برخی دیگر از آن بی بهره اند؟
دلیل آن هرچه باشد راههایی برای تقویت تمرکز در افراد وجود دارد که در این مقاله به برخی از آنها اشاره می کنیم.
تقویت تمرکز به تمرین نیاز دارد. ممکن است در هنگام شروع تمرینات ابتدا پیشرفت کمی را حس کنیم، ولی وقتی 4 تا 6 هفته که از پرورش یادگیری مهارت‌ها گذشت، شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی خواهید شد.
برای شروع تمرینات باید موارد زیر را تمرین کنیم:
1- حواست را جمع کن:
این شیوه ممکن است ظاهرا ساده به نظر بیاید، ولی در عین حال بسیار موثر است. وقتی که حواستان پرت می شود و ذهنتان سرگردان است مرتب به خودتان هشدار دهید که " حواست را جمع کن ". این روش کم کم باعث می شود که توجه شما به موضوع مورد نظرتان جلب گردد.
2- روش عنکبوتی:
اگر شما تار عنکبوتی را تحریک کنید، تار تکان می خورد و عنکبوت نسبت به جنبش تار از خود واکنش نشان داده و می خواهد علت حرکت را بیابد. ولی وقتی این عمل چندین بار تکرار شود، خواهید دید که عنکبوت دیگر نسبت به حرکت تار هیچ عکس العملی از خود نشان نمی دهد و متوجه می شود که حشره ای به دام او نیافتاده است. این روش را یاد گرفته و ذهن خود را پرورش دهید و در برابر حواس پرتی تسلیم نشوید. شما باید تمرکزتان را بر روی هدفی که در ذهن دارید، حفظ کنید.
3- فرصتی برای افکار مزاحم:
در طول روز زمان ویژه ای را به فکر کردن درباره مسائلی که به ذهن شما خطور می کند و تمرکزتان را بهم می زند اختصاص دهید. به طور مثال ساعت 4:30 تا 5 بعدازظهر زمانی است که شما می توانید به این افکار بپردازید. هنگامی که این افکار مزاحم در طول روز به ذهن شما خطور کرد و باعث نگرانی شما شد، به یاد بیاورید که زمان ویژه ای را برای آنها در نظر گرفته‌اید و اجازه دهید که از ذهن شما خارج شود. کسانی که از این روش استفاده کرده اند، توانسته اند 35% از افکار مزاحم را در طول 4 هفته در خود کاهش دهند و این تغییر بزرگی است.
4- چوب خط زدن برای افکار مزاحم:
کارت‌های کوچکی درست کنید و آنها را به سه قسمت مساوی تقسیم کنید، یک قسمت را به صبح و یک قسمت را به بعد از ظهر و قسمت سوم را به شب اختصاص دهید. هر بار که حواستان پرت شد، یک خط در قسمت مخصوص بکشید و برای هر روز یک کارت برای خود تهیه کنید. به مرور متوجه خواهید شد که تعداد خط‌ها روز به روز کاهش می یابد و این واقعا جالب است.
5- زمان استراحت:
وقتی که ما برای مدت طولانی می نشینیم، خون بدن ما به دلیل نیروی جاذبه، به طرف پایین‌ترین نقطه بدن یعنی پاها کشیده می شود. ماهیچه‌های ما همانند یک پمپ عمل می کنند. هنگامی که پس از نشستن راه می رویم، خون به طور یکنواخت به سراسر بدن می رسد. در نتیجه اکسیژن بیشتری به مغز شما می رسد و احساس شادابی و سرحالی می کنید.
6- عوض کردن موضوع:
بسیاری از دانش آموزان به وسیله تغییر موضوع مطالعه به تمرکزشان کمک می کنند. شما هم می توانید هر 2 ساعت را به مطالعه یک درس اختصاص دهید و پس از آن موضوع را عوض کنید.
7- جایزه و پاداش:
هنگامی که کاری را به طور کامل انجام دادید، به خودتان پاداش دهید. کار شما ممکن است خیلی کوچک و یا بزرگ باشد. شما هم می توانید متناسب با کارتان برای خود جایزه و یا پاداش در نظر بگیرید. این جایزه می تواند خواندن یک مطلب جالب و دیدن یک فیلم و یا هر چه شما دوست دارید باشد.
منبع : سایت یکرنگ